Martin Iden – bu kitob, tasodifiy sevgisining buyuk qudrati va insoniy matonati orqali o’zining xayot yo’lini topa olgan, alal oqibat bu yo’l uni yetuklik sari boshlagan-u, lekin muqarrar xalokatini kafolatlab bergan sevgi qurboni. Shunga qaramasdan bir inson xayotda nimalarga erishishi va erisha olishini ko’rsatib bera olgan oddiygina kema matrosi. Kamolotning yuksak chóqqisini, o’zining yetisha olmaydigan asl muxabbati va qalbining bir chetida mudrab yotgan go’zallikni seva olish xislatlari sabab egallagan. Yovuz burjuaziyaning sinfiy tabaqalanishi o’z xayotiga qanchalar ta’sir o’tkazganini o’zining qisqa umri davomida xis qilib kelgan, bu yólda qanchadan qancha qiyinchiliklar, och va bedor kun-u tunlarni boshidan o’kazgan. So’ngida esa o’sha laganbardor burjuaziya vakillari tomonidan buyuk yozuvchi deb tan olinib ko’klarga ko’tarilgan. Ammo bu shon sharafi endi unga zarracha qiziq bo’lmay qolgan insonning xayoti va fojiasi xaqida…
